Pongungaban

Mantad testwiki

Sinimakan di imported>Ultron90 ontok 21:39, 8 Madas 2024 maya {{GENDER

imported>Ultron90|imported>Ultron90}}
(pisuai) ← Sinimakan nakalaid | Sinimakan poinwagu (pisuai) | Sinimakan kawawagu → (pisuai)
Pergi ke pandu arah Pergi ke carian

Pongungaban (Boros Inggilis: differentiation) nopo nga' iso katandaan id raan gana' pongintaban do Sidsimban (calculus). Katandaan diti sambalik do Ponompuuvan (integration).

Poomitanan

Montok iso pampos (function) f(x)=x3+2x, tungab (derivative) dau nopo nga' suaton do f(x) toi ddx(f(x)). It koiso nopo nga' roitan do wayagait di Newton, om it koduo wayagait di Leibniz.

Momoguno do tuku sundu (power rule), ii tungab nopo nga:

f(x)=3x2+2

Pongomoi

Mamakai do pongomoi dompok ε-δ, montok iso pampos kigatang totunud (real-valued function), karait tokou id sogom a suang raung dau, om haro id suang raung dau tokuri sonsopo poingukab (open interval) poingion di sogom a, om hino no i dompok L poingkaa

L=limΔx0f(a+Δx)f(a)Δx

Montok tikid tintob totunud ε haro nogi iso tintob totunud danan (positive real number), δ moi do montok tikid Δx om poingkaa:

|Δx|<δomΔx0

Sumusuut oworun no daa f(a+Δx) om |Lf(a+Δx)f(a)Δx|<ε.

Tuku pongungaban

Haro piipiro tuku[1] do popouhan pongihiman do tungab di pampos timpou otungab. Id saau, x nopo nga' iso osimban (variable), om suai pimato pakayon nopo nga' togom (constant). Nga' montok ii togom e kigatang do somok e2.71828...

Tuku sundu

ddx(xa)=axa1

Tungab pampos tinsait, tintuhun daudau, om tintuhun kiimpou songkukuo

ddx(ex)=ex

ddx(ax)=axlna ontoka>0

ddx(ln(x))=1x ontokx>0

ddx(loga(x))=1xln(a) ontokx,a>0

Tungab pampos tolusunduk

ddx(sin(x))=cos(x)

ddx(cos(x))=sin(x)

ddx(tan(x))=sec2(x)=11+cos2(x)=1+tan2(x)

Tungab pampos bolik tolusunduk

ddx(arcsin(x))=11x2 ontokx(1,1)

ddx(arccos(x))=11x2 ontokx(1,1)

ddx(arctan(x))=11+x2

Sukuon